روش‌های طرحواره درمانی: اصول، مفاهیم و کاربردها

روش‌های طرحواره درمانی: اصول، مفاهیم و کاربردها

روش‌های طرحواره درمانی یک روش معتبر و مؤثر در حوزه روان‌درمانی است که به وسیله آن می‌توان بهبود و تغییر در رفتارها، احساسات و افکار افراد دست یافت. این روش بر اساس اصول و مفاهیمی مانند دسترسی به اطلاعات درمانی، همکاری بین روان‌درمانگر و مراجعه‌کننده، و تمرکز بر مسئله و هدف‌گذاری مؤثر تمرکز دارد. در این مقاله، به بررسی روش‌های طرحواره درمانی، اصول عملکرد آن‌ها و کاربردهای مختلف آن در حوزه روان‌درمانی می‌پردازیم.

بخش اول: اصول طرحواره درمانی
1. تمرکز بر مسئله: روش‌های طرحواره درمانی بر این اصل تأکید می‌کنند که مهمترین مسئله درمانی بررسی و حل شود. این روش تمرکز بر رفع مشکلات فعلی و بهبود شرایط فرد را دارد.

https://www.jamilehrazavi.ir/%d8%b7%d8%b1%d8%ad%d9%88%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d8%b1%d9%87%d8%a7%d8%b4%d8%af%da%af%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d8%af%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%aa%d9%84%d9%87-%d8%b1%d9%87%d8%a7%d8%b4%d8%af/

2. همکاری بین روان‌درمانگر و مراجعه‌کننده: روش‌های طرحواره درمانی بر این اصل تاکید می‌کنند که همکاری و همراهی بین روان‌درمانگر و مراجعه‌کننده برای بهبود و تغییر رفتارها و افکار ارزشمند است.

3. تأمل و فهم عمیق: در این روش‌ها، تأکید بر فهم عمیق و تأمل در افکار، احساسات و رفتارهای فرد است. این فهم عمیق به روان‌درمانگر کمک می‌کند تا بهبود و تغییر را در فرد تسهیل کند.

4. تمرکز بر حالت فعلی: روش‌های طرحواره درمانی بر این اصل تمرکز دارند که مراجعه‌کننده و روان‌درمانگر بر روی حالت فعلی و مشکلات فعلی تمرکز کنند و بهبود آن‌ها را هدف قرار دهند.

https://www.jamilehrazavi.ir/%d8%b7%d8%b1%d8%ad%d9%88%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d8%af%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f-%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%b9-%d8%b7%d8%b1%d8%ad%d9%88%d8%a7%d8%b1%d9%87/

بخش دوم: روش‌های طرحواره درمانی
1. طرحواره شناسی شناختی (Cognitive Schema Therapy): این روش بر پایه نظریه طرحواره شناختی تأسیس شده است و برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیتی مؤثر است.

2. طرحواره درمانی شناختی مارشال (Schema Therapy): این روش توسط جفری یانگل در سال ۱۹۹۰ توسعه یافته است و برای درمان اختلالات شخصیتی، به خصوص اختلالات شخصیت حساسیت ناهنجار (Borderline)، مؤثر است.

3. طرحواره درمانی رفتاری (Schema-Focused Behavioral Therapy): این روش توسط جفری یانگل و نیدا افرایم در سال ۲۰۰۹ توسعه یافته است و ترکیبی از روش‌های طرحواره شناختی و رفتاری است. این روش برای درمان اختلالات شخصیتی و اختلالات رفتاری مؤثر است.

https://www.jamilehrazavi.ir/task-in-home/

4. طرحواره درمانی گروهی (Schema Group Therapy): این روش توسط جفری یانگل و آرنولد اپلباؤم در سال ۲۰۰۳ توسعه یافته است و برای درمان اختلالات شخصیتی و اختلالات رفتاری در قالب گروه، مؤثر است.

بخش سوم: کاربردهای طرحواره درمانی
1. درمان اختلالات شخصیتی: روش‌های طرحواره درمانی برای درمان اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت حساسیت ناهنجار (Borderline)، اختلال شخصیت نرجسیستی و اختلال شخصیت اجتنابی (Avoidant) مؤثر هستند.

2. درمان اختلالات رفتاری: روش‌های طرحواره درمانی برای درمان اختلالات رفتاری مانند اضطراب، افسردگی، اضطراب اجتماعی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

https://www.jamilehrazavi.ir/what-is-emotional-intelligence/

3. درمان اعتیاد: روش‌های طرحواره درمانی در درمان اعتیاد نیز مؤثر هستند، به ویژه در درمان اعتیادهای مزمن مانند اعتیاد به مواد مخدر یا اعتیاد به اینترنت.

4. درمان اختلالات خوردن: روش‌های طرحواره درمانی می‌توانند در درمان اختلالات خوردن مانند بلیمیا، آنورکسیا و اختلال خوردن شبانه مؤثر باشند.

نتیجه‌گیری:
روش‌های طرحواره درمانی بر اصولی مبتنی بر تأمل، فهم عمیق و تغییر رفتارها متمرکز هستند.